Succes is het creëren van een cultuur die prestaties bevordert – John Whitmore

Door: Cees van der Kooij
13 april 2021

Het is bijzonder dat je na 20 jaar nog steeds of wederom wordt geïnspireerd door hetzelfde boek: Succesvol coachen van John Whitmore.

Een paar weken geleden zag ik dat er inmiddels een 5e herziene editie is. Nieuwsgierig of de nieuwste editie van het boek me wederom zou inspireren, besloot ik het te kopen. Eind jaren 90 van de vorige eeuw heb ik het boek al eens gekocht. Toen om mijn kennis en vaardigheden als taekwondo-trainer/coach te verrijken. Ik maakte kennis met het GROW-model. De link tussen sport en het bedrijfsleven was al snel gelegd en daarom werd het GROW-model ook het model dat ik ging gebruiken bij het ontwikkelen van sales teams waarmee ik ging werken.

Als beginnend taekwondo-coach werd ik me, door het lezen van het boek, bewust van mijn onbekwaamheid. Ik was altijd meer instructeur geweest dan coach. Met de geruststelling van John Whitmore dat je coachingsvaardigheden alleen ontwikkelt door te oefenen en nog eens oefenen ging ik aan de slag.

Wat ik al doende leerde was ook dat coachen een vaardigheid is die niet alleen zorgt voor de ontwikkeling van degene die je coacht maar ook voor jouw persoonlijke ontwikkeling. Wat ik ook al snel ontdekte is dat het werkt!!!

Wat is coachen? John Whitmore beschrijft hoe het moderne coachen is ontstaan. Timothy Gallwey, Harvard onderwijskundige en tennis expert schreef in 1974 het boek: The Inner Game of Tennis. Hij introduceerde hierin de formule voor het innerlijk spel.

P = p – i

Prestatie = potentieel – verstoring (interferentie)

De definitie van coachen van John Whitmore is hierop gebaseerd: coachen is iemands potentiële kwaliteiten vrijmaken zodat hij zo goed mogelijk presteert.

Ook beschrijft John Whitmore het verschil tussen een mentor en een coach. Een mentor geeft kennis en ervaring door. Voor een coachend leider zijn beide rollen van belang. De keuze wanneer de rol van mentor en wanneer de rol van coach aan te nemen is echter een moeilijke.

Waarom coachend leiderschap? Coachend leidinggeven leidt tot structurele topprestaties. Daar komt bij dat het leiding geven aan jongere generaties een andere leiderschapsstijl vereist. Van hiërarchie naar samenwerken. Jongere generaties hebben andere verwachtingen bij een werkgever. De cultuur, ontwikkelingskansen en leiderschapsstijl in een organisatie zijn voor hen van evident belang om voor een werkgever te kiezen.

De ervaring die ik heb opgedaan in verschillende organisaties is dat de wil om coachend leiderschap toe te passen, in het ontwikkelen van teams, er vaak wel is. Wat is dan de belemmering? Leiders weten niet hoe.

Ook, zoals John Whitmore beschrijft, staat de ontwikkeling van medewerkers niet altijd boven aan de prioriteiten lijst. Tijdsdruk, angst zijn vaak de belemmering. De korte termijn gaat voor de lange termijn.

Mijn ervaring is dat in organisaties waarbij de resultaten op de korte termijn de focus hebben de ontwikkeling van medewerkers niet de hoogste prioriteit heeft. Gevolgen zijn:

  1. Geen structurele resultaten op langere termijn.  
  2. Hoog verloop onder medewerkers. Jongere generaties hebben immers andere verwachtingen van hun werkgever.

Een extra incentive, hogere bonus, meer provisie, meer salaris etc. etc. is niet de manier om resultaten structureel te garanderen en medewerkers te blijven binden aan de organisatie. Wat dan wel? Oprechte aandacht voor de medewerker en leiders die het als hun primaire taak zien ervoor te zorgen dat hun medewerkers zich elke dag ontwikkelen. Een cultuur die prestatie bevordert. Een cultuur waarin de focus niet op het resultaat is maar op de weg ernaartoe.

Waarom zijn leiders nog niet in staat coachend leider te zijn? Dat is allereerst omdat organisaties zich nog niet altijd bewust zijn dat een nieuwe stijl van leidinggeven prestaties structureel bevordert. Zodra dit bewustzijn er is, is het zaak leiders te ontwikkelen en faciliteren in coachend leiderschap.

In de afgelopen jaren waarin ik verschillende organisaties, veelal op commercieel vlak, heb leren kennen en ondersteund word ik steeds weer bevestigd dat coachend leiderschap prestaties structureel bevordert. Een cultuur waarin succes en plezier onlosmakelijk verbonden zijn.

Ben je ook op zoek naar inspiratie dan kan ik je het boek aanbevelen:

John Whitmore – Succesvol coachen – 5e herziene editie – ISBN 978 90 244 2120 6

Wil je ervaringen uitwisselen of sparren over coachend leiderschap? Dan nodig je van harte uit voor een kop koffie.

Copyright XCDES 2025